aşkı hakikı ne demek?

1. Hakiki aşk. Allah için sevmek. Allah sevgisi. (Osmanlıca'da yazılışı: aşk-ı hakikî)

aşkı eflatunı

1. Maddeci olmayan aşk. (Osmanlıca'da yazılışı: aşk-ı eflâtunî)

aşkı kimyevı

1. Fıtri meyil ve alaka. Kimyevi unsurlar arasında birbirlerine karşı olan cazibe ve birleşme meyelanları ki; birer İlahi emir ve kanunlardır.Fransızcası: Affinite (afinite) dir. (Sani-i Hakim, havada iki unsur halk etmiştir. Biri azot, biri müvellid-ül humuza. Müvellid-ül humuza ise: Nefes içinde kana temas ettiği vakit, kanı telvis eden karbon unsur-u kesifini kehribar gibi kendine çeker. İkisi imtizac eder. Buhari hamız-ı karbon denilen (semli havai) bir maddeye inkılab ettirir. Hem hararet-i gariziyeyi te'min eder, hem kanı tasfiye eder. Çünki: Sani-i Hakim, fenn-i kimyada, aşk-ı kimyevi tabir edilen bir münasebet-i şedideyi, müvellid-ül humuza ile karbona vermiş ki: O iki unsur, birbirine yakın olduğu vakit, o kanun-u İlahi ile, o iki unsur imtizac ederler. Fennen sabittir ki: İmtizacdan hararet hasıl olur. Çünki imtizac, bir nevi ihtiraktır. Şu sırrın hikmeti şudur ki: O iki unsurun, her birisinin zerrelerinin ayrı ayrı hareketleri var. İmtizac vaktinde her iki zerre, yani onun zerresi, bunun zerresiyle imtizac eder, bir tek hareketle hareket eder. Bir hareket muallak kalır. Çünkü: İmtizacdan evvel iki hareket idi. Şimdi iki zerre, bir oldu. Her iki zerre, bir zerre hükmünde bir hareket aldı. Diğer hareket, Sani-i Hakim'in bir kanunu ile hararete inkılab eder. Zaten "Hareket, harareti tevlid eder" bir kanun-u mukarreredir. İşte bu sırra binaen beden-i insanideki hararet-i gariziye, bu imtizac-ı kimyeviyye ile te'min edildiği gibi, kandaki karbon alındığı için kan dahi safi olur. İşte nefes dahile girdiği vakit, vücudun hem ab-ı hayatını temizliyor. Hem nar-ı hayatı iş'al ediyor. Çıktığı vakit, ağızda, mu'cizat-ı kudret-i İlahiye olan kelime meyvelerini veriyor. S.) (Osmanlıca'da yazılışı: aşk-ı kimyevî)

hakikı

1. Bk. gerçek
2. Gerçek. Hakikate mensub. Sahici, doğru. (Osmanlıca'da yazılışı: hakikî)

Türetilmiş Kelimeler (bis)