ses nöbetleşmesi ne demek?
- Bir kelime kökündeki anlamı etkileyen veya etkilemeyen ses değişimi. Bu değişim ünlü nöbetleşmesi, ünsüz nöbetleşmesi biçiminde de görülür: Uyg. amrak/yamrak «sevgili», ayıg/ayag «fena, kötü», atlıg/atlag «adlı, ünlü», ıgla-/yugla-/ıkıla- «ağlamak, inlemek»; kaşg. imle-/yimle- «gözle işaret etmek», TT. el «yabancı» el/il ülke, şehir, agaç/ayeç, ağar/ıgar ağır, de- / di- söylemek, yel / yil rüzgar, ut- / üt- oyunda yenmek, bıç- / biç-, ala / elâ göz rengi vb.
- Grada- tion.
- Alternance
ses
- Kulağın duyabildiği titreşim, seda, ün
- Ciğerlerden gelen havanın ses yolunda yaptığı titreşim
- Duygu ve düşünce
- Herhangi bir davranış, tutum karşısında uyanan ruhsal tepki.
- Aralarında uyum bulunan titreşimler.
- (Derleme.. fonem,ses unsuru,seslik, ün) Kulağın duyabildiği titreşim.
- İşitme duyusunu, uyaran dalga; bu tür dalgaların beynin işitme özeğini etkilemesi.
- Titreşimli bir kaynaktan çıkan, belirli bir ortamda uzunlamasına dalgalar biçiminde yayılan basıncın etkisiyle kulağın algıladığı duyu.
- Sound, phonem.
- Speech.
ses resim taşıyıcı aralığı
- Belli bir olukta, ses taşıyıcı dalga ile resim taşıyıcı dalganın yinelenimleri arasındaki başkalık.
- Sound carrier relative to vision carrier.
- Frequenzabstand zwischen Bild- und Tonträgerfrequenz
- Écart entre porteuse son et porteuse vision
nöbetleşme
- Nöbetleşmek işi.
- Seslerin birbirinin yerine geçmesi olayı: Anadolu ağızları nöbet ~ löbet < Ar. nevbet; dönüm > dölüm, birāder > bilāder, rençper > leşber, öl-~el-, öldür-~eldür- (A. Caferoğlu, KD. Tr. 155-22, 242-10), kadar~kadan, gudan; bu yol~bu yon (Z. Korkmaz, GBAA. S. 77, § 123, krş not 217); Çuv. -v-~-l-~Ø: avtan~altan~atan, horoz < avat- «ötmek»; kavaßa~kalaßa «göbek» < köbäk; -k-~-p-: çiklet-~çiplet- «cıvıldamak»; m- > v- mal~val «ön taraf» > *öñül, makar~vakar «öküz» > *öküz (J. Benzing. Tschuw. Fundamenta I, s. 709) Alıntı kelimelerde, bir dilde bulunmayan bir sesi benzeri başka bir sese çevirme biçimindeki ses karşılanması olayı da bir türnöbetleşmedir: Ar. Hıdr <Hıdır > TT. Hızır, Ar. hıdmet > TT. hizmet, Ar. Fadıl > TT. Fazıl; Far. hoşnud > TT. hoşnut vb.
- Phonetic substitution.
- Substitution phonétique
Türetilmiş Kelimeler (bis)
sesses resim taşıyıcı aralığıses 1394ses absorpsiyon katsayısıses açısındanses ahengises aksettiren cihazses aktarmasıses alses alametlerisese constituer prisonnierse defendendose desimalse perdrenöbetleşmenöbetleşmeknöbetleşmemeknöbetleşenöbetleşe çalışan şeynöbetleşe kurgunöbetleşe otlatmanöbetleşe yapılan