emri itibarı ne demek?
- Hakikatta, hariçte vücudu olmayıp, var kabul edilen emir, iş. (İnsanın fiilleri, kesbi gibi.) (Bak: İtibari) (Osmanlıca'da yazılışı: emr-i itibârî)
emri ita
- Verme emri. Verilme emri. (Osmanlıca'da yazılışı: emr-i i'tâ)
emri ilahı
- Allah'ın emri. Mc: Ölüm.(Ubudiyet, emr-i İlahiye ve rıza-yı İlahiye bakar. Ubudiyetin daisi, emr-i İlahi ve neticesi rıza-yı Hak'tır. Semeratı ve fevaidi, uhreviyedir. Fakat ille-i gaiyye olmamak, hem kasden istenilmemek şartıyla, dünyaya ait faideler ve kendi kendine terettüp eden ve istenilmiyerek verilen semereler, ubudiyete münafi olmaz. Belki zaifler için müşevvik ve müreccih hükmüne geçerler. Eğer o dünyaya ait faideler ve menfaatlar, o ubudiyete, o virde veya o zikre illet veya illetin bir cüz'ü olsa, o ubudiyeti kısmen ibtal eder. Belki o hasiyetli virdi akim bırakır, netice vermez. İşte bu sırrı anlamıyanlar, mesela yüz hasiyeti ve faidesi bulunan Evrad-ı Kudsiye-i Şah-ı Nakşibendi'yi veya bin hasiyeti bulunan Cevşen-ül Kebir'i, o faidelerin bazılarını maksud-u bizzat niyet ederek okuyorlar. O faideleri göremiyorlar ve göremiyecekler ve görmeye de hakları yoktur. Çünki, o faideler o evradların illeti olamaz; ve ondan, onlar kasden ve bizzat istenilmeyecek. Çünki onlar fazli bir surette o halis virde talebsiz terettüb eder. Onları niyet etse, ihlası bir derece bozulur. Belki ubudiyetten çıkar ve kıymetten düşer. Yalnız bu kadar var ki; böyle hasiyetli evradı okumak için, zaif insanlar bir müşevvik ve müreccihe muhtaçtırlar. O faideleri düşünüp, şevke gelip, evradı sırf rıza-yı İlahi için, ahiret için okusa zarar vermez. Hem de makbuldür. Bu hikmet anlaşılmadığından, çoklar, aktabdan ve selef-i salihinden mervi olan faideleri görmediklerinden şüpheye düşer, hatta inkar da eder. M.N.) (Osmanlıca'da yazılışı: emr-i ilahî)
itibarı
- Bk. uzlaşımsal
- (İtibari) Hakiki kıymeti olmayıp kıymeti var kabul edilme. Farazi ve izafi olan. Varlığı, başka şeylere nisbet edilmesi halinde bilinen. (Osmanlıca'da yazılışı: i'tibarî)
Türetilmiş Kelimeler (bis)
emri itaemri ilahıemri istihbabıemriemri ademıemri altındaemri bilmaruf, nehyi anilemri bilmaruf, nehyi anilmünkeremri geçersiz saymakemri hakemri hasemremraemrahemralemranitibarıitibarı antrepolaritibarı artmakitibarı doraitibarı fiatitibarı kağıt paraitibarı kıymetitibarı suretitibarı şemsitibarın sağ olsunitibaritibar ederekitibar edilmekitibar emriitibar enflasyonu