nedensellik ölçütleri ne demek?

1. Bir değişken ya da etkenin bir başka değişken ya da etkenin nedeni sayılabilmesi için yerine gelmesi gereken üç koşul: 1- Bağıntılılık, 2- Nedensel sıra düzeni içinde öncelik, 3- Sağlanıldık, bkz. bağıntı ölçütü, sıra düzeni ölçütü, sağlanıklık ölçütü.
2. Criteria of causality.

nedensellik

1. Nedensel olma durumu, illiyet.
2. Olaylarla bu olayları oluşturan nedenler arasındaki bağıntı.
3. -> Nedenle -> etki arasındaki bağlantı.nedensellik yasası: Her olayın bir nedeni olduğunu dile getiren yasa.nedensellik ilkesi: Nedenle etki arasındaki bağlantının zorunluluğunu dile getiren ilke. Formülü: Her etkinin zorunlu olarak bir nedeni vardır.nedensellik ilkesi venedensellik yasası türlü biçimlerde temellendirilmiş ve açıklanmıştır: İlkin Demokritos olayların nedensel bağlantısının sözünü etmiştir. Aristoteles "ortaya çıkan her şeyin, bir şey yoluyle bir şeyden, belli bir şey olarak ortaya çıktığını" söyler. Doğa bilimlerinin gelişmesiylenedensellik açıklık kazanmıştır (Bacon, Galilei, Kepler vb.). Hume,nedensellik kavramını eleştirerek, nedenselliğe inanmanın çağırışımlara ve alışkanlıklara dayandığını öne sürmüştür. Kant nedenselliği, düşünmemizin önsel biçimi olan -> kategorilerden biri olarak belirler; Kant'a görenedensellik bilgi için zorunlu olan bir kavramdır, deneyden gelmez, ama yalnızca duyulur dünyada (görüngüler dünyasında) geçerlidir. Mill, Spencer vb. nedenselliğin yalnızca deneyden geldiğini ve tümevarım yoluyle kazanıldığını öne sürerler. Yeni fizikçilernedensellik ilkesinin uygulanmasının sınırsızlığına karşıdırlar; onlara görenedensellikten bir varsayım olarak, bir araştırma ilkesi -> bulgusal ilke olarak, olasılık kuralı olarak yararlanılabilir. Özdekçiler nedenselliğin yalnızca doğada değil, yaşam olaylarında, ruhsal yaşamda ve tarihte de (toplumsal, ekonomiknedensellik) geçerli olduğunu savunurlar.
4. Causation.
5. Causality.
6. Kausalität
7. Causalité
8. Causalitas

nedensellik ilkesi

1. Her şeyin bir sebebi vardır ve aynı şartlar altında, aynı nedenler, aynı etkileri doğurur biçiminde özetlenebilen ilke.
2. Principle of causality.
3. Law of causation.

ölçüt

1. Bir yargıya varmak veya değer vermek için başvurulan ilke, kıstas, mısdak, kriter
2. Bir yargıya varmak ya da değer biçmek için başvurulan ilke.
3. Niteliksel ya da niceliksel bir karşılaştırmayı ve ayırımı güvenle yapmaya yarayan kavram ya da ölçünlü düzgü (norm).
4. Bir etkinliği ya da nesneyi değerlendirirken baş vurulan ölçü ya da ana kural.
5. Bir testin değerlendirilmesine yarayan ölçün.
6. Criterion.
7. Criteria.
8. Standard.
9. Canon.
10. Touchstone.

Türetilmiş Kelimeler (bis)