istek kipi ne demek?

(Derleme.. temenni, dileklik) İstek ve niyet kavramı veren isteme kipi. Türkçede bu kip eylem kök veya gövdesine -e- eki getirilerek kurulur: 1. K.T.göreyim(gör-e-y-im) . 2. K.T.göresin(gör-e-sin) 3. K.T.göre(gör-e) 1. K.Ç.görelim(gör-e-lim) 2. K.Ç.göresiniz(gör-e-sin-iz) 3. K.Ç.göreler(gör-e-ler) vb.
Optative.
Optatif

-A ve -SA ekleriyle karşılanan ve gerçekleşmesi "istek" biçiminde tasarlanan bir oluş ve kılışın geçmiş zamana aktarılarak anlatılması. Ek ayrılığına göre -A-y-dI ve -sA idi, -sA-y-dI olmak üzere iki türü vardır: bak-a-y-dım, bak-a-y-dın, bak-a-y-dı, bak-sa-y-dık, bak-sa-y-dınız, bak-sa-y-dılar gibi. || Dün bir aralık gazete okuyayım, dedim. Demez olaydım. (A. Rasim, Gülüp Ağladıklarım, s. 206). || Gelip de bir bulunaydın geçenki vaz'ında / Kalırdı parmağın, Allah bilir ki ağzında (M. A. Ersoy, Safahat, s. 209). Haber salaydık, gidip alıp geleydik vara yolsuz düşeydik! (K. Tahir, Devlet Ana, s. 163). Keşke buralarda vazife almış olsaydım, demiş idi (F. R. Atay, Zeytindağı, s. 90). Ah ne güç işti bu Şöyle bir siper alacağı bir yer bulsaydı (A. H. Tanpınar, Abdullah Efendi'nin Rüyaları, s. 62) Şimdi mutlak peşimizdedir. Keşke bunu yapmasaydık, dedi (Y. Kemal, İnce Memed, s. 218) vb.

İstek biçiminde tasarlanan bir oluş ve kılışın, duyuma dayanılarak anlatılması. Bu birleşik kip, -A ve -SAlı istek kiplerine -imiş > -mIş rivayet ekinin getirilmesiyle kurulur. Ek ayrılığına göre -A-y-mIş ve -sA-y-m-Iş biçiminde iki türü vardır: dön-e-y-mişim, dön-e-y-mişsin, dön-e-y-miş, dön-se-y-mişiz, dön-se-y-mişsiniz, dön-se-y-mişler gibi. || Onlar için elimden gelen her türlü gayreti göstereymişim. Keşke, dedi, keşke bizim eve geleymişsin. Bu işler olmazdı (Y. Kemal, İnce Memed, s. 288). Keşke burdan gideymişiz bizim için daha iyi olurmuş. Bari bir fotoğraf çektirseymişim o güzel cübbeyle! Konuyu niye tartışmaya ve çıkmaza sokmuşlar sanki? Tatlı yiyip tatlı konuşsalarmış! vb.