evriaç ne demek?
- Bk. evirgeç
evirgeç
- Saç üzerinde pişirilen yufka ekmekleri çevirmeye yarayan uzun, yassı tahta araç.
- Pişirgeç.
evride
- (Verid. C.) Vücudun her tarafından kalbe kanın gitmesini temin eden damarlar. Siyah kan damarları.(Sani-i Hakim, beden-i insanı, gayet muntazam bir şehir hükmünde halketmiştir. Damarların bir kısmı telgraf ve telefon vazifesini görür. Bir kısmı da, çeşmelerin boruları hükmünde, ab-ı hayat olan kanın cevelanına medardırlar. Kan ise; içinde iki kısım küreyvat halkedilmiş. Bir kısmı küreyvat-ı hamra tabir edilir ki, bedenin hüceyrelerine erzak dağıtıyor. Ve bir kanun-i İlahi ile hüceyrelere erzak yetiştiriyor. (Tüccar ve erzak memurları gibi). Diğer kısmı küreyvat-ı beyzadırlar ki; ötekilere nisbeten ekalliyettedirler. Vazifeleri, hastalık gibi düşmanlara karşı asker gibi müdafaadır ki, ne vakit müdafaaya girseler Mevlevi gibi iki hareket-i devriyye ile, sür'atli bir vaziyet-i acibe alırlar. Kanın hey'et-i mecmuası ise: İki vazife-i umumiyyesi var. Biri: Bedendeki hüceyratın tahribatını tamir etmek. Diğeri; hüceyratın enkazlarını toplayıp, bedeni temizlemektir. Evride ve şerayin namında iki kısım damarlar var ki: Biri safi kanı getirir; dağıtır, safi kanın mecralarıdır. Diğer kısmı enkazı toplayan bulanık kanın mecrasıdır ki, şu ikinci ise kanı, "Ree" denilen nefesin geldiği yere getirirler.Sani-i Hakim, havada iki unsur halketmiştir. Biri azot, biri müvellid-ül-humuza. Müvellid-ül-humuza ise: Nefes içinde kana temas ettiği vakit, kanı telvis eden karbon unsur-u kesifini kehribar gibi kendine çeker, ikisi imtizaç eder. Buhari hamız-ı karbon denilen (Semli havai) bir maddeye inkılab ettirir. Hem hararet-i gariziyyeyi te'min eder, hem kanı tasfiye eder. Çünki: Sani-i Hakim fenn-i kimyada aşk-ı kimyevi tabir edilen bir münasebet-i şedideyi, müvellid-ül-humuza ile karbona vermiş ki: O iki unsur birbirine yakın olduğu vakit, o kanun-u İlahi ile, o iki unsur imtizaç ederler. Fennen sabittir ki: İmtizaçtan hararet hasıl olur. Çünki imtizaç, bir nevi ihtiraktır. Şu sırrın hikmeti şudur ki: O iki unsurun, herbirisinin zerrelerinin ayrı ayrı hareketleri var. İmtizaç vaktinde her iki zerre, yani onun zerresi, bunun zerresiyle imtizaç eder, birtek hareketle hareket eder. Bir hareket muallak kalır. Çünki imtizaçtan evvel iki hareket idi. Şimdi iki zerre, bir oldu. Her iki zerre, bir zerre hükmünde bir hareket aldı. Diğer hareket, Sani-i Hakim'in bir kanunu ile hararete inkılab eder. Zaten "hareket, harareti tevlid eder" bir kanun-u mukarreredir. İşte bu sırra binaen beden-i insanideki hararet-i gariziyye, bu imtizac-ı kimyeviyye ile temin edildiği gibi, kandaki karbon alındığı için kan dahi safi olur. İşte nefes dahile girdiği vakit, vücudun hem ab-ı hayatını temizliyor. Hem nar-ı hayatı işal ediyor. Çıktığı vakit, ağızda, mucizat-ı kudret-i İlahiyye olan kelime meyvelerini veriyor. $ S.)
evrik
- Başka bir önermeye, teoreme veya probleme göre terimleri ters durumda olan (önerme, teorem veya problem).
- Bir nicelikle çarpımı sonucu 1'e eşit olan nicelik, birincinin evriğidir.
- Bir nicelikle çarpımı sonucu 1'e eşit olan nicelik, birincinin evriğidir.
Inverse.
Umgekehrt, reziprok, invers
Inverse